الظاهر جقمق

السلطان الملك الظاهر أبو سعيد جقمق محمد العلاى (أو العلائى) الظاهرى ( اتوفى فى القاهره 1453 ) سلطان الدوله المملوكيه البرجيه (الشركسيه) الإتناشر. قعد على عرش مصر من 1438 ل 1453.

جقمق مصر و هو طفل و اتربى فى بين الأتابك " إينال اليوسفى " و بعدين دخل فى خدمة السلطان الظاهر برقوق و عشان كده اتلقب بـ " الظاهرى " وكمان أتسلطن بلقب " الظاهر " على لقبه استاذه الظاهر برقوق ، لقبه " العلاى " أو " العلائى " نسبه لإسم " العلاى على " ابن الأمير " اينال اليوسفى ".

جقمق ما كانش طفل لما اتسلطن لكن كان عنده 65 سنه فكانت عنده خبره فى الحياه و اتدرج فى المناصب من وصيف فى البلاط الملكى لسلطان فكان عايز اول حاجه انه يرضى المماليك فكان كريم مش بس بالنسبه لمماليكه لكن لكل اللى حواليه.

من بداية حكمه واجه جقمق تمردين. التمرد الأولانى قام بيه الأمير " قرقماش الشعبانى الناصرى " ، و التمرد التانى قام بيه نايب الشام " اينال الجكمى " ، لكن جقمق قدر يقضى على التمردين بسهوله ، و قبض على "قرقماش" اللى حاصر قلعة الجبل و كبله و بعته اسكندريه و اتعدم هناك فى العلن. و بعنف قدر انه يخمد تمرد الشام اللى كان هدفه ترجيع العزيز يوسف للعرش. بالطريقه دى اتخلص جقمق من متاعبه و عم الهدؤ.

فى عهد جقمق اتوفى الخليفه العباسى فى القاهره " المعتضد بالله داود " بعد خلافه طويله دامت تمانيه و عشرين سنه و اتولى الخلافه اخوه " المستكفى بالله أبو الربيع سليمان " لكن اتوفى بعد عشر سنين سنة 1451 فجاب جقمق ولاده و اختار " حمزه " انه يبقى خليفه لإنه كان اكبرهم فبقى " القائم بأمر الله أبو البقاء حمزه ".

لما عيى جقمق و حس ان اجله قرب و كان عنده وقتها حوالى 81 سنه اتنازل عن العرش لإبنه " عثمان ".

مدحه ابن إياس و قال عنه انه كان ملك جليل اخلاقه كويسه و متواضع و سخى و بيحب العلما و بيعطف على اليتامى و عنده كفائه للسلطنه.

[تعديل]عملاته و ألقابه

الدراهم الأشرفيه بتاعة " الأشرف برسباى " هى اللى كانت متداوله لكن جقمق سك دراهم جديده اسمها " الظاهريه " سنة 1440 و أمر بمنع التعامل بالدراهم الأشرفيه فوقف البيع و الشرا فإضطرت السلطات انها تجمع الدراهم الأشرفيه من الناس بسعرها و نزلوا بدالها دراهم ظاهريه و بعدين حولوا الدراهم الأشرفيه لظاهريه فى " دار الضرب ". الدراهم الظاهريه كانت كويسه و كانت نسبة الفضه فيها 94.5% و وزنها كان ما بين 1.46 و 1.89 جرام.

الأسامى و الالقاب اللى ظهرت على عملات جقمق هى : " السلطان الملك الظاهر أبو سعيد " ، و " الملك الظاهر أبو سعيد " و " السلطان الملك الظاهر " ، و " السلطان الملك ". و ظهر له دعا : " عز نصره " ، و " خلد الله ملكه ".

على عملات ليه اتنقشت بالغلط ألقاب " القاهر " و " ظاهر " بدل " الظاهر ".